Wat was er mis met opdat?
De persoon die dit onderwerp heeft geplaatst: Gerard de Noord
Gerard de Noord
Gerard de Noord  Identity Verified
Frankrijk
Local time: 14:26
Lid 2003
Engels naar Nederlands
+ ...
Sep 27, 2012

Als scholier verbaasde ik me er al over dat woorden van de ene op de andere generatie in onbruik raken. Ik moest woorden als noest, ootmoed en koen in het woordenboek opzoeken en had toen al het vermoeden dat het Nederlands behalve het woord ook de betekenis van het woord kwijtraakte: de synoniemen in het woordenboek dekten niet meer helemaal wat de term ooit betekend moest hebben.

Veertig jaar geleden was 'opdat' nog een doodnormaal voegwoord, tegenwoordig durf ik het niet meer te
... See more
Als scholier verbaasde ik me er al over dat woorden van de ene op de andere generatie in onbruik raken. Ik moest woorden als noest, ootmoed en koen in het woordenboek opzoeken en had toen al het vermoeden dat het Nederlands behalve het woord ook de betekenis van het woord kwijtraakte: de synoniemen in het woordenboek dekten niet meer helemaal wat de term ooit betekend moest hebben.

Veertig jaar geleden was 'opdat' nog een doodnormaal voegwoord, tegenwoordig durf ik het niet meer te gebruiken, terwijl ik er bij vertalingen uit het Duits en Frans werkelijk behoefte aan heb. Ik begrijp wel dat termen voor vergeten (on)deugden uit de mode raken: kuisheid zal ooit de weg gaan van kloek. Maar wat was nou de reden dat we 'opdat' en 'daartoe' moesten verliezen? Die woorden hadden in het Nederlands toch ook nog steeds een doel?

Welke woorden missen jullie in jullie werk?

Groeten,
Gerard
Collapse


 
Bart B. Van Bockstaele
Bart B. Van Bockstaele  Identity Verified
Canada
Local time: 08:26
Nederlands
+ ...
De kuise Suzanna Sep 27, 2012

Een noeste werker, een koene ridder, een ootmoedige prinses (dat laatste was de titel van een toneelstuk dat ik zo'n 45 jaar geleden met mijn oma gezien heb).

Waarom durf je opdat en daartoe niet meer gebruiken? Ik gebruik ze wel hoor. Het zijn mooie Nederlandse woorden waar niets verkeerd mee is.


 
Henk Peelen
Henk Peelen  Identity Verified
Nederland
Local time: 14:26
Lid 2002
Duits naar Nederlands
+ ...
SITE LOCALIZER
Achter "opdat" kan prima een aanvoegende wijs worden geplaatst Sep 27, 2012

Dat was mij ook al een paar keer opgevallen.
De dikke vandalen stelt dat zodat en opdat synoniemen zijn, maar opdat is "ruimer", laat meer ruimte over voor overdenking, persoonlijke verantwoordelijkheid, relativering en zo en geeft uiteingelijk veel meer handelingsvrijheid. Dat snapt men gewoon niet meer. Alles is zwart-wit.
Neem een jas mee, opdat je niet natregene.
Neem een js mee, zodat je niet natregent.
Liever het bijwoord van gevolg "zodat", dan is het altijd zo dat
... See more
Dat was mij ook al een paar keer opgevallen.
De dikke vandalen stelt dat zodat en opdat synoniemen zijn, maar opdat is "ruimer", laat meer ruimte over voor overdenking, persoonlijke verantwoordelijkheid, relativering en zo en geeft uiteingelijk veel meer handelingsvrijheid. Dat snapt men gewoon niet meer. Alles is zwart-wit.
Neem een jas mee, opdat je niet natregene.
Neem een js mee, zodat je niet natregent.
Liever het bijwoord van gevolg "zodat", dan is het altijd zo dat het verleden, liefst de kerk, de bankiers of de "Haagse Elite" jou verkeerd heeft behandeld.
Alle kleur in je hersenen moet met bleekwater uitgedelgd worden, zodat de mensen zich apathisch, slaafs en opgefokt gaan gedragen. Klinkt cynisch, maar het is wel zo.
Ni Dieu, Ni Maitre ... Nihilisme.
Collapse


 
Stefan Blommaert
Stefan Blommaert
Brazilië
Local time: 09:26
Lid 2012
Engels naar Nederlands
+ ...
Precies! Sep 28, 2012

Henk Peelen wrote:
Alle kleur in je hersenen moet met bleekwater uitgedelgd worden, zodat de mensen zich apathisch, slaafs en opgefokt gaan gedragen. Klinkt cynisch, maar het is wel zo.


Als de context, stijl en register er zich toe lenen, niet bang zijn en gewoon blijven gebruiken; alleen op die manier blijft taal mooi, elegant en origineel. Pech voor diegenen die in elke zin niet verder komen dan "deuh" en "toch?".

[Edited at 2012-09-28 06:20 GMT]


 
Titia Meesters
Titia Meesters  Identity Verified
Local time: 14:26
Lid 2005
Engels naar Nederlands
Je hebt helemaal gelijk, maar.... Sep 28, 2012

het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. Helaas kan je niet voor elk doel mooie, elegante en originele teksten gebruiken. Als ik vertalingen van bijsluiters van geneesmiddelen corrigeer, streep ik woorden als "opdat" en "alvorens te.." consequent weg en vervang ze door directe omschrijvingen met "om te" en "voordat..". Verreweg de meeste mensen zullen woorden als "opdat" en "alvorens" nooit zelf actief gebruiken, dat is een gegeven waar je toc... See more
het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. Helaas kan je niet voor elk doel mooie, elegante en originele teksten gebruiken. Als ik vertalingen van bijsluiters van geneesmiddelen corrigeer, streep ik woorden als "opdat" en "alvorens te.." consequent weg en vervang ze door directe omschrijvingen met "om te" en "voordat..". Verreweg de meeste mensen zullen woorden als "opdat" en "alvorens" nooit zelf actief gebruiken, dat is een gegeven waar je toch rekening mee moet houden. Als ik die woorden dan wel gebruik, haken de meeste mensen (van degenen die al de moed hebben opgebracht om een bijsluiter te lezen) direct af - en dat is juist wat je probeert te voorkomen.Collapse


 
Michiel Zijlstra
Michiel Zijlstra  Identity Verified
Nederland
Local time: 14:26
Lid 2005
Engels naar Nederlands
+ ...
Beetje ouderwets maar taalkundig niets mis mee Sep 28, 2012

Ik vind het zelf wat ouderwets en gebruik het NOOIT.
Taalkundig is er natuurlijk niets mis mee.


 
Jacqueline Sieben
Jacqueline Sieben  Identity Verified
Nederland
Local time: 14:26
Nederlands naar Engels
+ ...
In juridische teksten Sep 28, 2012

komen opdat en daartoe nog regelmatig voor... net als 40 jaar geleden:)

 
Stefan Blommaert
Stefan Blommaert
Brazilië
Local time: 09:26
Lid 2012
Engels naar Nederlands
+ ...
Ergens heb je gelijk, maar (alweer die "maar")... Sep 29, 2012

Titia Meesters wrote:

het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. .... Als ik die woorden dan wel gebruik, haken de meeste mensen (van degenen die al de moed hebben opgebracht om een bijsluiter te lezen) direct af - en dat is juist wat je probeert te voorkomen.


Dat is inderdaad zo, maar daar in meegaan, is ook ergens gevaarlijk. De volgende "stap" is immers dat je ook gewoonweg geen correct Nederlands meer kan schrijven omdat er grote groepen zijn die daar niet toe in staat zijn en die - en lach alsjeblieft niet, want dit gebeurt wel degelijk! - als ze merken dat iets "normaal geschreven is" afhaken omdat het "te saai is".

Buiten uiteraard het feit dat bijvoorbeeld het gebruik van "opdat" en "omdat" verschillende grammaticale structuren vereisen, duiden dergelijke zogenaamd archaïsche woorden/uitdrukkingen/zinsneden wel degelijk verschillende situaties/nuances aan en ik vind het gewoon heel erg jammer dat dergelijke nuances aanbrengen in taal niet langer zou mogen of kunnen. Als we nog lang op deze wijze doorgaan, wordt onze taal zo plat als een vijg...

Mijn eigen conclusie is dan ook: meegaan, zoals Titia correct opmerkte, enkel als het doel belangrijk genoeg is en die toegeving rechtvaardigt. In alle andere gevallen: voet bij stuk houden.

[Edited at 2012-09-30 08:00 GMT]


 


We hebben geen speciale moderator aangesteld voor dit forum.
Wanneer u overtredingen van de sitevoorschriften wilt melden of hulp wilt hebben, neem dan contact op met ProZ.com-medewerkers »


Wat was er mis met opdat?






Trados Studio 2022 Freelance
The leading translation software used by over 270,000 translators.

Designed with your feedback in mind, Trados Studio 2022 delivers an unrivalled, powerful desktop and cloud solution, empowering you to work in the most efficient and cost-effective way.

More info »
Trados Business Manager Lite
Create customer quotes and invoices from within Trados Studio

Trados Business Manager Lite helps to simplify and speed up some of the daily tasks, such as invoicing and reporting, associated with running your freelance translation business.

More info »