Bir �evirmen Grafiker ile Nas�l �al��mal�?
Bu makale sizlere bir �evirmen veya �evirdi�i eseri kendisi yay�nlayan bir yay�nc� olarak bir grafiker/dizayn�r ile nas�l �al��aca��n�z hususunda t�yolar vermeyi ama�l�yor. Bu bilgiler �zellikle kitap ve dergi �evirmenleri i�in faydal� olabilir. Unutmay�n ki kendinizi strese sokmadan �al���yorsan�z ve ba�ar�l� ve mutlu bir dizayn�r�n�z var ise �al��malar�n�z daha g�zel ve kaliteli olarak haz�rlanacakt�r.
Dil:
1. Murfi�nin kurallar� gibi bir dizi kural yapacak olursan�z, ilk kural�n�z dizayn�r�n �evirmenin �eviri yapt��� dil �iftini profesyonel manada olmasa bile az �ok bilmesine dikkat etmeniz olmal�d�r. Aksi halde dizayn�r�n�z�n eserin orijinal bask�s�ndaki ba�l�k ve vurgular� anlamas� g��le�ecek, anlam�� g�r�nse de kavramas� zor olacakt�r. Bu ise ��kacak �r�n�n kalitesini daima olumsuz y�nde etkiler.
S�reklilik:
2. Ba�ar�l�, d�zenli �al���p zaman�nda i�ini bitiren bir dizayn�r ile s�rkli �al��man�z �ok �nemlidir. D�zenli �al��t���n�z bir dizayn�r�n�z yok ise muhtemelen i�leriniz de aksak ilerlemektedir. Bu y�zden bir tane d�zenli �al��t���n�z dizayn�r yan�nda birka� tane dizayn�r ile de irtibat�n�z�n olmas� ihtiya� halinde onlar� da kullanman�z i�inizin zaman�nda ve kaliteli tamamlanmas� i�in gereklidir..
Sadece dizayn:
3. Bir �evirmen veya yay�nc� olarak bir dizayn�r� sadece okur-yazar olarak kabul etmelisiniz. Onun d���nda y�kleyece�iniz tekste dayal� hemen her t�r sorumluluklar� zaman zaman yerine getirse bile, s�rekli defolu �r�nler ��karacakt�r. Bu ise para ve zaman kayb�na yol a�ar. Dizayn�r�n o dili konu�uyor olmas� sebebiyle metin hatalar�n� g�rebilece�i, kendi kendini y�nlendirebilece�i hissine kap�lmay�n�z. Biliniz ki siz yaz�y� okurken o �o�unlukla fontlar� g�rmektedir. Siz bir makale veya kitap sayfas� diye okurken, o o sayfaya bir resim olarak bakar.
Redaksiyon:
4. Bir dizayn�r asla ve asla bir redakt�r de�ildir. D�zeltmeleri ka��t ��kt� �zerinde renkli z�t renkli kalemlerle i�aretledikten sonra ayn� d�zeltmeleri dizayner de�il de redaksiyon i�ini iyi bilen birisine yapt�rmal�s�n�z. Bask�ya gitmi� olsa dahi test ��kt�lar�n� mutlaka siz okuyunuz veya redakt�r�n�ze okutunuz. Zira dizayn�rlar�n en �ok yapt��� hata d�zeltilmemi� metni d�zletilmemi� metin yerine kopyalay�p �al��malar�d�r. Bu onlar�n bunu bilerek yapt���ndan veya i�inizi �nemsememsinden de�il, �al��madaki tekstin onun i�in bir anlam ifade etmemesindendir. Evet metin bir dizayn�r i�in sadece fonttur ve bir resimdir.
G�ven duymak:
5. �ncelikle grafiker/dizayn�r�n�za g�venmelisiniz. Hatta di�er bir deyi�le �al��mas�na veya ba�ar�s�na g�venmedi�iniz bir dizayn�r ile �al��mamal�s�n�z. Dahas� bu g�veninizi her f�rsatta ona hissettirmeniz hem onun ho�una gidecek hem de ona daha rahat, daha huzur dolu �al��ma �artlar� sa�layacakt�r. �yi buldu�unuz �al��malar�n� kendisinin de bulundu�u ortamlarda di�er insanlara g�stererek veya kendisinden k�sa bir sunum yapmas�n� sa�layarak be�eninizi duyurunuz.
�leti�im:
6. Dizayner ile asla telefon g�r��mesine dayal� i� yapmamaya �zen g�steriniz. Zira dizayn�rlar di�er meslek gruplar�na g�re daha �ok unutabilen gruptand�r. Kritik d�nemde b�yle bir gecikme telafisi m�mk�n olmayan zararlara g�t�rebilir. E�er e-mail ile �al���yorsan�z ayn� ofiste �al���yor olsan�z bile mesaj�n bir ��kt�s�n� dosyalayarak veriniz. Yok e�er uzak mesafelerde iseniz o zaman mutlaka ayn� bilgileri fakslay�n�z.
Toplant�lar:
7. Dizayn�r ile d�zenli olarak ve s�k s�k toplant� yap�n�z. Toplant�da onun da not almas�n� sa�lay�n�z. Not alm�� olsa dahi toplant� sonunda tutanaklar�n/notlar�n bir ��kt�s�n� ona da veriniz.
Ar�ivleme:
8. Yaz��malar�n�z�, projeleri, toplant� tutanaklar�n�, kendi notlar�n� d�zenli bir �ekilde ar�ivleme ve o ar�ivden gerekti�inde bilgileri ��karma becerisini asgari d�zeyde kazanmas�n� sa�lay�n�z. E�er bunda bir aksakl�k g�r�yor iseniz bu konuda birka� saatlik de olsa kursa gitmesini sa�lay�n�z.
�n bilgilendirme:
9. Bir �al��ma istemeden �nce onu iyi bilgilendiriniz. �evirinin orijinal eserini, ayn� gruptaki ba�ar�l� buldu�unuz eserleri g�rmesini sa�lay�n�z. Bu yolla tekrar edilen �al��malardan ve zaman kayb�ndan kurtulabilirsiniz.
Yakla��m:
10. �al��ma s�resince �al��man�n rengi, kullan�lan grafikleri, tonlar�, font b�y�kl���, font se�imi konusunda ben �u renkte olsun, �u fontta olsun istiyorum gibi laflar etmeyiniz. Dizayn�n kaliteli, albenili, okunakl�, modern, klasik, u�uk, vs olmas�n� istedi�inizi s�yleyebilirsiniz. Unutmay�n siz �evirmen /veya yay�nc�, o ise dizayn�r. Yani �zetle dizayn onun uzmanl�k alan�.
Y�nlendirme:
11. Dizayn�r�n�z� e�-dost, arkada�, akraba vs �nizin iste�iyle y�nlendirmeye de �al��may�n�z. Ona sadece m��teri kitlenizi ve bu m��teri kitlesinin beklentilerini izah ediniz. M��teri onun i�in de �nemlidir. Sizi en kolay bu dilden anlayacakt�r.
Mesai:
12. Eser hakk�nda bilgilendirmenizin yan� s�ra, eserin hedef kitlesi, eserin da��t�m noktalar�, da��t�m �ekli konusunda da dizayn�r� �nceden bilgilendirmeniz sizin yarar�n�za olacakt�r. Dizayn�r�n�z e�er sizinle ayn� b�roda �al���yorsa ba��nda bek�i dikercesine �al��may�n�z. �nemli olan b�ronuzda ka� saat oturdu�u de�il, ne kadar kaliteli i� �retti�idir.
Kendini geli�tirme:
13. Sizinle �ok para pazarl��� yapsalar da, harcama an�nda nas�l ve nereye harcad�klar�n�n fark�nda olmayacaklard�r. Sanatlar� i�in harcad�klar� her kuru�, ona oldu�u kadar size de katk�d�r. Fakat onun bu e�ilimini siz kendi i�iniz i�in dizayn�r�n yapaca�� harcamalar bak�m�ndan s�f�r b�t�eyle �al��may� deneyerek suiistimal etmeyin. D�� k�r�kl���na u�rad���nda projeleriniz verimsiz olmaya ba�lar. Onun kendini geli�tirmesi sizin i�inizi de olumlu y�nde etkiledi�ine g�re bu y�nde bir b�t�e ay�r�p bu b�t�eyi y�l boyunca d�zenli olarak kullanmas�n� sa�lay�n�z.
Mizac:
14. Dizayn�rlar romantik bir mizaca sahiptirler. Sizi ele�tirirken daima dikkatle ele�tiriler. Sizin de �yle itinal� olman�z� �mit ederler. Bu y�zden yapaca��n�z k���k bir hata bile onlar�n g�n�n� hatta bazen birka� g�n�n� mahvedebilir. E�er yine ayn� dizayn�r ile �al��acak iseniz, bu durumda da olan size olur.
Son olarak dizayn�rlar�n bu romantik miza�lar� sebebiyle b�ronuzu �enlendirecek ki�i olarak g�rmeniz de m�mk�nd�r. �al��ma ortam�n�n esteti�ine, temizli�ine �nem verirler. Bir sabah geldi�inizde i�yerinizi tamamen d�zenlenmi�, duvara i� a��c� resimler as�lm��, ortamda az da olsa i�ten tutkal kokusuna kar���k temiz bir hava, toplant� masan�z�n �zeri temiz ve bir vazoyla �i�ek veya aksesuar konulmu� olarak bulursan�z bunu b�y�k bir ihtimalle dizayn�r�n�z yapm��t�r.
Art�k sizin sorumlulu�unuz bu yenilenmi� �al��ma ortam�nda kendinize ve dizayn�r�n�za ve di�er �al��ma arkada�lar�n�za g�l�mseyen bir y�z ile yakla��p hepsinin i� verimlili�ini art�rman�n di�er yollar�n� aramakt�r. Bunu yaparken sizlere ba�ar� dilemek laz�m.
Nizamettin Yi�it